Wizualizacje stanowią dziś stały element projektów architektonicznych. Sprawa ta budzi jednak wiele wątpliwości natury prawnej. Dlatego warto zapytać: czy wizualizacja to element utworu architektonicznego, czy też należy ją rozpatrywać odrębnie? Komu przysługują prawa autorskiego do wizualizacji? Kto może ją rozpowszechniać? Na te i inne pytania udzielamy odpowiedzi poniżej.
Wizualizacje architektoniczne, zarówno w formie ilustracji, jak i trójwymiarowych animacji, często tworzy osoba będąca projektantem utworu architektonicznego, choć nie jest to regułą. Na rynku działają firmy i freelancerzy specjalizujący się właśnie w tworzeniu wizualizacji.
Wizualizacja jako utrwalanie utworu architektonicznego
Jeżeli podczas tworzenia wizualizacji mamy do czynienia z wiernym odwzorowaniem opracowanych już przez projektanta elementów utworu architektonicznego (rysunki, makiety), można mówić o tzw. digitalizacji utworu, czyli przeniesieniu go z tradycyjnej wersji (także jeśli rysunki są w wersji elektronicznej) na cyfrową. Jest to więc czynność techniczna. Należy zatem mówić o utrwalaniu utworu architektonicznego za pomocą innej techniki. Stąd też, by taką wizualizację stworzyć lub z niej skorzystać w sposób wykraczający poza dozwolony użytek, potrzebna jest zgoda posiadacza praw autorskich, czyli projektanta.
Wizualizacja jako odrębny utwór architektoniczny
Częściej jednak mamy do czynienia z wizualizacją, która jest odrębnym utworem graficznym czy też audiowizualnym. Jej autorem jest grafik lub architekt, który dokonuje obróbki graficznej trójwymiarowego modelu. To właśnie obróbka jest działalnością twórczą. W takim wypadku twórca posiada do niej prawa autorskie, a zatem wykonawca wizualizacji będzie potrzebował zgody projektanta na jej stworzenie, zaś projektant – na korzystanie z niej.
« Czym jest grafika 3D? Czym są wizualizacje Interior i Exterior? »
